STUDIEOPDRACHT CONCEPTBEGELEIDING STADSVERNIEUWINGSPROJECT “BUURTRENOVATIESTRATEGIE VOOR WOONVELDEN WESTERKWARTIER"
In Europa is de gebouwde omgeving verantwoordelijk voor ongeveer 40% van het totale energieverbruik, waarvan het merendeel nog steeds afkomstig is van fossiele brandstoffen. De grootste winsten zijn te vinden in diepgaande renovaties van bestaand vastgoed. Op dit moment vertegenwoordigen dergelijke renovaties slechts ongeveer 0,2% van het totale vastgoed in de EU (berekening SERV, 2018).
Een individuele, particuliere aanpak van renovaties schiet vaak tekort, omdat deze benadering tal van kansen onbenut laat. Aan de andere kant is een grootschalige top-down strategie te abstract en staat te ver van de mensen die direct worden beïnvloed. Het werken op wijk- of woonveldniveau , waarbij we in staat zijn om meerdere aspecten geïntegreerd aan te pakken, kan een tussenoplossing zijn. Hoewel alle grote steden pleiten voor grootschalige renovatieprojecten met een allesomvattende en holistische aanpak, blijft de concrete uitvoering voorlopig achter.
Met dit project kiest de stad Oostende voor een buitengewoon uitdagende taak: de ruimtelijke transformatie van een bestaand, dichtbevolkte en versnipperd woonveld, gelegen in het hart van het Westerkwartier. Het projectgebied is zonder twijfel het meest uitdagende woonveld om te transformeren met een nieuwe aanpak. Dit woonveld kent beperkte ruimte op individuele percelen om gemeenschappelijke herontwikkelingsdoelen te verwezenlijken. Daarnaast bestaan de percelen hoofdzakelijk uit smalle stukken grond en omvatten ze diverse soorten woningen, waaronder appartementen, eengezinswoningen en huurwoningen. Dit alles wordt bovendien bemoeilijkt door verspreide eigendomsstructuren en wisselende niveaus van renovatie en kwaliteit.
We begrijpen dan ook de keuze voor dit stadsvernieuwingsproject als een lichtend voorbeeld voor de aanpak van andere woonvelden in het Westerkwartier en - bij uitbreiding - in andere stadsdelen en steden en gemeenten met vergelijkbare uitdagingen. Want om inzake duurzaamheid écht een verschil te kunnen maken, moeten we niet alleen zelf ons beste beentje voorzetten, maar ook anderen inspireren om dat te doen. “The best practice is led by good example.”
Onder leiding van Jan Custers werd een ploeg op maat samengesteld. In het basisteam zetelen: Planrr., STEK Urbanism, Architecten- en studiebureau DENC-STUDIO en Leidsman. Op afroep worden de experten Rasschaert Advocaten en Lama Landscape Architects ingezet.
We zijn fier deel te mogen uitmaken van het winnend team. We citeren even uit het juryrapport:
"(...)
De expertise die wordt voorgelegd voldoet zowel ruimtelijk onderzoekend, ontwerpend, procesmatig, bouwtechnisch als juridisch en blinkt zondermeer uit in deskundigheid ter zake. (...)
Het team gaat in hun visie op de opdracht uit van het woonveld als oplossing. De jury heeft met belangstelling gelezen dat het team dit doet zonder te vervallen in evidenties, maar uitgaat van een gefaseerde aanpak in vier golven, verankerd in de lokale betekenis van het gebied.
De visie getuigt enerzijds van een goede kennis van het projectgebied en koppelt die betekenis aan de ruimere omgeving. (…)
Verder formuleert het team een zeer heldere visie die alle aspecten van de vraag tackelt. Het team heeft duidelijk voeling met de uitdagingen van het Westerkwartier en laat dit blijken door niet enkel in te zetten op de renovatiestrategie, maar ook ruimte te laten voor experiment en problematieken die de schaal van het woonveld overstijgen. (…)
Door een ingenieuze matrix van fases, golven, mijlpalen en werkgroepen door elkaar te verweven, ontstaat een complex, maar leesbaar plan van aanpak. Niettegenstaande de opdracht uiteindelijk in slechts drie deliverables resulteert, zorgt deze aanpak voor een intensief traject dat de opdrachtgever uitdaagt om de regie op de opdracht in handen te nemen. Het plan van aanpakt getuigt van ambitie en is integraal opgebouwd.
(…)"