Het perceel ligt tegenover een kerkplein. De traditionele stedenbouwkundige voorschriften vormden er zowat de absolute tegenpool van het gedachtegoed ‘compact bouwen’. Het naastgelegen gebouw illustreert aan de tuinzijde waar een letterlijke navolging van die voorschriften toe leidt: een verminderde bouwdiepte per verdieping. Dergelijke bouwwijze resulteert niet alleen in een banale architectuur, maar is bovendien duur en energie-inefficiënt. denc!-studio wilde “een cirkel doorbreken” en haar project als een soort katalysator inzetten. Er was een grondige verdediging nodig om de vooropgestelde compacte vormgeving goedgekeurd te krijgen. Uiteindelijk werd het een woning met 4 gelijke verdiepingen van 6m bij 11m. Het ontworpen gebouw creëert geen storende inkijk, noch belemmerende schaduwvlakken.

Het goed herkenbare, strak afgelijnde en sobere bouwvolume met uniforme materiaalkeuze weegt als zeker rustpunt op tegen de heterogene omgeving.

De vraag was even eenvoudig als uitdagend: ‘een hedendaagse stadswoning, met een sober doch degelijk plan, geen geld weggooien aan folietjes, maar gezond focussen op het energie-concept’. Van bij het eerste kennismakingsgesprek wou de opdrachtgever een passiefhuis.

Gezien het zuiden zich aan de straatzijde bevond/bevindt, was dit in eerste opzicht niet zo voor de hand liggend. Uiteindelijk willen de meeste bewoners een eerder gesloten straatgevel ten behoeve privacy en een open achtergevel in relatie met de tuin.

Ter oplossing werd de woonkamer op de eerste verdieping gepositioneerd. Hierdoor kon aan de straatzijde worden gekozen voor een groot raam, zonder de privacy in gedrang te brengen. Een vide thv de (op de tweede verdieping gelegen) werkplek zorgt dat daglicht en zonnewarmte tot diep in de woning kunnen binnendringen. Werkplek en woonkamer genieten als een ‘tribune’ van de voorgelegen kerk en het sociaal gebeuren op het basketbalplein.

Zowel concept, materiaalkeuze als ritmering van de gevels staan ten dienste van het aanbieden van een gefundeerde diversiteit aan raamgroottes. Een subtiel spel van speelse asymmetrische raamverschuivingen liet toe grote raampartijen te integreren waar mogelijk; terwijl kleine waar noodzakelijk. De beplating maakt dergelijke combinatie haalbaar op een niet schreeuwerige wijze zonder storend effect, met het nodige respect voor de omgevende bebouwing. De raampartijen van de noordgerichte tuingevel hebben bewust kleinere afmetingen teneinde overmatige warmteverliezen te vermijden. Een sterk beglaasde huid aan de straatzijde bewerkstelligt dan weer een functionele relatie met zonnewarmte en straatgebeuren.

De vloer- en dakbalken overspannen de woningbreedte in één keer zonder de verdere noodzaak aan dragende tussenpunten. Door de trap dwars¢raal te plaatsen, is zowel voor- als achter een mooie functionele ruimte terug te vinden. Net de weloverwogen neutrale vertreksmaten van die ruimtes waarborgen een grotere inrichtings- en gebruiksvrijheid. De maatgeving is zó gekozen dat de plaats van de slaapkamer makkelijk kan worden gewisseld met die van de zitplaats/hobbyruimte/opslag. De voor- en achterplaats zijn voldoende groot om ze desgevallend (later) nog verder te kunnen opsplitsen.

DENC!-STUDIO vertaalde “flexibel bouwen” hier dus niet in een-of-ander” rijdend” ligbad of keuken. Er werd wel expliciet gekozen de woning niet als een (té) stringent “maatpak” te ontwerpen, maar eerder als een “slimme casco”, met een zekere overmaat. Het uit hoofde energie-efficiëntie “compact bouwen”, staat hier duidelijk niet synoniem voor “banaal klein bouwen”.
De meegroeiwoning is makkelijk en goedkoop aanpasbaar, verbouwbaar en opdeelbaar volgens de wisselende behoeften van het gezin gedurende zijn evolutie.

Enerzijds houden de specifieke keuzes qua basisvorm en constructiewijze de kostprijs zo laag mogelijk; anderzijds is tegelijkertijd gezocht naar een zo groot mogelijke ruimtelijke ervaring in het interieur. Doordat binnen een passiefhuis in alle ruimtes een basistemperatuur kan worden gerealiseerd zonder (conventionele) verwarming, zijn noordelijke bufferzones niet langer noodzakelijk, waardoor open-plan-architectuur eindelijk ook energetisch verantwoord is. De structurele eenvoud komt niet alleen de energie-efficiëntie ten goede, maar houdt ook de bouwkost binnen de perken.
In de woning is de volledige diepte en breedte te ervaren; de vide verzekert een goede daglichttoetreding en schenkt ruimtelijkheid in verticale zin.

We mogen gerust besluiten dat in dit ontwerp structurele efficiëntie en eenvoud ten dienste staan van flexibiliteit en budgetbewaking (1’002€/m²).

Reeds vele jaren is men op zoek naar concepten van bouwen waarbij het energiegebruik wordt geoptimaliseerd. Dit gebeurt dikwijls door het experimenteren met ingewikkelde technologieën. Met dit ontwerp wou DENC!-STUDIO aantonen dat ook sobere, doch functionele en creatieve architectuur met aandacht voor licht en ruimtelijkheid (binnen een totaalconcept) ten grondslag kan liggen. Eenvoudige goedkope, maar innovatieve oplossingen genoten de voorkeur op luxueuzere en duurdere varianten.

Het verbruik van het passiefhuis is 4x lager dan de energieconsumptie van een gemiddelde nieuwbouwwoning gebouwd volgens de Europese standaard (van dat bouwjaar); het specifiek verbruik voor verwarming zelfs een factor 10.

Ter beperking van de transmissieverliezen, zijn de warmteverliezende wanden van het beschermd volume uitgerust met zo’n grootte-orde 30à40cm thermische isolatie. De ventilatieverliezen worden gereduceerd door een goede luchtdichtheid van de gebouwschil (effectief dmv een blowerdoor-test te bemeten ≤0.60 h-1) in combinatie met een vraag-gestuurde mechanische balansventilatie met hoog rendement warmterecuperatie. De ramen functioneren als ware passieve zonne-collectoren gezien over het jaar heen hun totale energiewinst groter dan het –verlies: drievoudige beglazing met low-E-coating (Ugl 0.5W/m².K; g-waarde 0.56) en specifiek thermisch onderbroken buitenschrijnwerk (Uw <0.8W/m².K)! De externe zonnewering en de grondbuis bewaken het zomercomfort. De sanitairwarmwaterproductie en bescheiden naverwarming van de ventilatielucht gebeurt dmv een actieve zonne-installatie.